Susam aslında susam bitkisinin tohumu. Susam bitkisi, gövde kısmı tüylü bir yapıda. Çok minik kalabildiği gibi uzun uzun büyüyebiliyor da. 30-125 cm arasında değişen bir boy ortalamasına sahip ve ülkemizin birçok köşesinde yetişebiliyor. Çabuk çimleniyor fakat oldukça narin bir yapıya sahip. Bitkinin tohumları içinde %25 oranında protein, %60 oranında ise yağ mevcut. Tahine besin değerini veren bu yağ ve proteinin birleşimi.
Büyüdükçe minik minik tohumlara ve güzel renkli bir çiçeğe sahip olan susam bitkisi, iyice olgunlaştığında tohumlarını ortaya çıkıyor. Yaprakları sararıyor ya da kahverengi hale geliyor. Bu onun artık toplanma zamanın geldiğinin bir göstergesi. Susam bitkisi bu duruma geldiğinde özel makinelerle toplanıyor ve tahin olma süreci başlıyor.
Tahin, susamın ezilerek ve çeşitli işlemlerden geçerek koyu bir besin haline getirilmesidir. Susam tohumları sırasıyla eleme, kabuklarının soyulması, ayrılması gibi uygulanan işlemlerden sonra yıkanarak 2 ile 3 saat arasında 150-200 °C'de kavrulur. Daha sonra oda sıcaklığına inene kadar bekletilir ardından tahin elde edilir. Tahin kahvaltılarda içine bal veya pekmez karıştırılarak yüksek besin değerine sahip bir tatlı olarak da tüketilmektedir.
Tahin bir çorba kaşığı 89 kalori, 3 gram protein ve 1.4 gram diyet lifi vardır. Küçük bir porsiyonda erkekler, önerilen günlük lif alımının yüzde 4'ünü ve günlük proteinlerin yüzde 5'ini alırken, kadınlar günlük önerilen lif ve protein alımının yüzde 6'sını kazanır. Tahini, günlük önerilen kemik yapıcı kalsiyum alımının yüzde 6'sını ve enerji sağlayan B vitaminlerinin yüzde 2 ila 5'ini sağlıyor.
Son derece faydalı olan tahin birçok şekilde tüketilmesi mümkün olan bir yiyecektir. En çok tahin helvası olarak tüketilen besin, pekmez ile buluştuğunda ise besleyiciliği daha da artmaktadır. Sadece Türk mutfağında değil, dünya mutfaklarında benimsenmiş bir besin maddesi olarak değişik şekillerde kullanım alanına sahiptir.
Tahinin geleneksel kullanım şekli pekmez iledir. Tahin ile pekmez her yaştaki insan için iyi bir enerji kaynağı niteliğindedir. Bu sebeple tahini sadece kahvaltı besini olarak sınırlamayıp, pek çok salata ve yemeklerde de kullanarak yararlarından daha çok istifade etmeyi mümkün hale getirebiliriz.
Vanilyalı Helva Okyay, Tahin, Kakaolu Helva Okyay, Antep Fıstıklı Helva Okyay